Anoreksja wczoraj i jutro

Mimo iż niemal w tym samym czasie (1873/1874), chociaż niezależnie od siebie, Anglik (William Whitney Gull) i Francuz (Ernest Charles Lasègue) opisali przypadek anoreksji, ich definicje różniły się.

Lasègue opowiadał się za tym, iż anoreksja jest „kobiecą chorobą” i używał terminu anorexia isterica (isterica = utero (z greki) – macica), natomiast Gull uważał, iż to zaburzenie psychiczne nie jest zdeterminowane płcią i zaproponował pojęcie anorexia nervosa. Użył tego terminu do opisania czterech przypadków dorastających dziewcząt, u których zaobserwował świadome dążenie do utraty masy ciała.

Zarówno Gull, jak i Lasègue w opisie anoreksji koncentrowali się na odmowie jedzenia, wychudzeniu jako następstwach choroby, a nie na jej podstawowych kryteriach. Gull i Lasègue nie uwzględnili w obrazie choroby nadmiernego zaabsorbowania masą i kształtem ciała – obecnego kryterium diagnostycznego jadłowstrętu psychicznego.

Ponieważ w literaturze przedmiotu pojawiły się (francuskie) doniesienia o wystąpieniu przypadku jadłowstrętu psychicznego u 4,5-letniej dziewczynki, warto pogłębiać wiedzę w zakresie etiopatologii zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży przed okresem dojrzewania, w okresie adolescencji oraz w okresie dorosłości.

Jak podkreśla Fischler, społeczeństwo zachodnioeuropejskie jest „lipofobiczne”. Obawiając się nadmiaru tkanki tłuszczowej, kobiety podejmują działania mające na celu utratę masy ciała. Internalizują medialny przekaz dotyczący „ideału” szczupłego ciała, co, jak pokazują liczne badania, nierzadko prowadzi do niezadowolenia z własnej sylwetki. Uświadamianie młodym ludziom – zwłaszcza w wieku szkolnym i adolescencyjnym – oraz ich rodzicom, przyczyn występowania oraz konsekwencji anoreksji psychicznej, wydaje się być niezwykle pomocne w profilaktyce oraz zapobieganiu owego zaburzenia.

Jadłowstręt psychiczny jest jedną z chorób o największym wskaźniku śmiertelności, dlatego badania dotyczące psychologicznego obrazu tego zaburzenia wydają się mieć ogromne znaczenie. Lepsze poznanie mechanizmu działania anoreksji psychicznej może przyczynić się do zminimalizowania ryzyka wystąpienia lub nasilenia poważnych konsekwencji w sferze psychicznej, somatycznej, społecznej czy poznawczo-behawioralnej.

Tekst został opublikowany w książce „Rozwiązania istnieją” pod red. M. Krupa, Wrocław, Ogólnopolskie Centrum Zaburzeń Odżywiania w 2013 roku.

Autorka: dr Anna Brytek-Matera – psycholog SWPS Katowice, zajmuje się psychologią jedzenia i obrazem ciała.

Materiał prasowy