Przyznano nagrodę Nobla za odkrycie „GPS mózgu”

Nagroda Nobla z dziedziny fizjologii i medycyny została przyznana trzem naukowcom, którzy odkryli „system GPS” mózgu. Laury trafiły w ręce brytyjskiego naukowca prof. Johna O’Keefa oraz norweskich badaczy – dr May-Britt Moser i prof. Edvarda Mosera.

Odkryli oni w jaki sposób mózg orientuje się, gdzie jesteśmy i jak to jest możliwe, że jesteśmy w stanie poruszać się z jednego miejsca do drugiego.

Ich odkrycie może pomóc wyjaśnić, dlaczego pacjenci chorujący na chorobę Alzheimera nie mogą rozpoznać swojego otoczenia.

Rozwiązali oni problem, który spędzał sen z oczu naukowcom i filozofom od wieków – powiedział przedstawiciel Zgromadzenia Nagrody Nobla.

W 1971 roku prof. O’Keefe z Uniwersytetu College w Londynie odkrył pierwszą część układu wewnętrznego systemu pozycjonowania mózgu. Wykazał, że szczur znajdujący na danym obszarze posiada swoisty zbiór komórek nerwowych, aktywowanych tylko w tym miejscu. Kiedy przeniesiemy go na inny obszar uaktywnione zostają inne zestawy komórek nerwowych. Prof. O’Keefe uargumentował to zjawisko istnieniem tzw. „komórek miejsca”, które to znajdują się w części mózgu nazywanej hipokampem tworząc mapę otoczenia.

W 2005 roku norweski zespół badawczy składający się z małżeństwa May-Britt i Edvarda Moserów odkrył inny ośrodek mózgu znajdujący się w tzw. korze śródwęchowej, która to również odpowiada za tworzenie map otoczenia. Znajdujące się tam komórki siatkowate tworzą tam wewnętrzny system nawigacji, pomagający mózgowi oszacować odległości i dzięki temu bezbłędnie poruszać się w otoczeniu. Państwo Moserowie pracują w Norweskim Uniwersytecie Nauki i Technologii w Trondheim.

Przedstawiciel Komitetu Nagrody Nobla powiedział, że połączenie tych dwóch układów mózgu, czyli komórek siatkowatych oraz komórek miejsca, stanowi kompleksowy system pozycjonowania, tzw. wewnętrzny GPS mózgu. Dodał też, że system ten wpływa na kilka schorzeń mózgu, włączając w to demencję i chorobę Alzheimera.

Odkrycia komórek siatkowatych i miejsca to ogromny krok do przodu, aby ludzkość lepiej zrozumiała mechanizmy fizjoneuronalne leżące u podstaw naszej pamięci przestrzennej.

Źródło: BBC